فلدسپات (فلدسپار) یک ماده معدنی استراتژیک برای صنعت به شمار می آید. به طور کلی چند نوع فلدسپات داریم که از بین این فلدسپات ها، فلدسپات سدیک و پتاسیک از مهم‌ترین آن ها به شمار می‌رود. فلدسپات در صنایع یک ماده ضروری است. تفاوت فلدسپار و فلدسپات تنها در نوع نگارش آن‌ها است و فرق دیگری ندارند. در این مقاله با این ماده معدنی مهم و کارایی آن آشنا می‌شویم.
فلدسپات چیست؟
متداول‌ترین سوالات درباره این کانی در خصوص چیستی آن است. همه افراد در اولین مواجه با این متریال می‌پرسند که (فلدسپات چیه) در پاسخ به این سوال که فلدسپات یعنی چه شما باید ابتدا با ساختار این ماده آشنا شوید.
اما پیش از این باید بدانید که فلدسپار تلفظ دیگر همان فلدسپات است و این دو باهم تفاوتی ندارند. ساختار فلدسپات ها باهم مشابه هستند و اساس همه آن‌ها سیلیکا می باشد. تقسیم بندی فلدسپات ها بر اساس درصد سدیم و پتاسیم موجود در آن ها صورت می‌گیرد که در بخش انواع فلدسپات به آن خواهیم پرداخت.
در پاسخ به اینکه فلدسپات چیست باید گفت:
فلدسپات یک کانی بلورین متشکل از سیلیکات آلومینیوم، سدیم، پتاسیم و کلسیم است که بخش زیادی [بیش از نیمی] از پوسته زمین را تشکیل داده و جزو سنگهای آذرین به حساب می‌آید.
از این ماده در صنایع بسیاری استفاده میشود که در ادامه توضیح خواهیم داد به همین دلیل قیمت فلدسپات به عنوان یک ماده اولیه و خرید آن برای این صنایع یک امر ضروری است.
منبع اصلی فلدسپات کجاست؟
فلدسپات (فلدسپار) گروهی از مواد معدنی است که معمولاً در پوسته زمین یافت میشود. در جواب به این سوال که ترکیبات فلدسپات چیست باید گفت که این ماده معدنی از سیلیکات است که حاوی آلومینیوم، پتاسیم، سدیم و کلسیم می باشد
فلدسپات به طور گسترده در ساخت سرامیک، شیشه و سایر محصولات استفاده میشود و از منابع مختلفی مانند سنگهای آذرین، سنگهای دگرگونی و سنگهای رسوبی به دست می‌آید.
معمولاً در سنگهای گرانیت، گنیس، شیست و سایر سنگ‌ها یافت نیز میشود. رایج‌ترین انواع آن، فلدسپات ارتوکلاز، پلاژیوکلاز و میکروکلین هستند. این مواد معدنی را می‌توان در سرتاسر جهان با ذخایر بزرگ در کشورهایی مانند هند، چین، ترکیه و ایتالیا یافت.
سختی نسبتا بالای فلدسپات
راجع به سختی سنگ فلدسپات (فلدسپار) باید بدانید که فلدسپات دارای سختی 6 در مقیاس Mohs است، به این معنی که نسبتا سخت است و می‌تواند شیشه را خراش دهد.
با این حال، سختی آن بسته به نوع فلدسپات می‌تواند متفاوت باشد. مثلا فلدسپات ارتوکلاز سخت‌تر از فلدسپات پلاژیوکلاز است. سختی فلدسپات آن را در کاربردهایی که دوام و مقاومت در برابر سایش مهم است، مانند تولید کاشی و سرامیک و شیشه مفید می‌کند.
فلدسپاتوئید چیست؟
اخرین پرسشی است که در این بخش می‌خواهیم پاسخ دهیم. این کانی نوع خاصی از فلدسپات است که نسبت به سایر فلدسپات ها یک تفاوت عمده دارد. تفاوت در آن مقدار سیلیسِ ترکیب آن است. این کانی دارای درصد کمتری سیلیس نسبت به دیگر انواع فلدسپار است که این موضوع باعث ایجاد ویژگی هایی خاصی در این نوع شده است.
کانی فلدسپات چگونه تشکیل میشود؟
اینکه بدانید نحوه به وجود آمدن این کانی به چه شکل است خیلی شما را به پاسخ اینکه فلدسپات چیست نزدیک می‌کند.
مهم‌ترین موضوع در تشکیل این ماده معدنی گرما و فشار بسیار زیاد است. فلدسپات یک کانی رایج است که در انواع مختلف سنگ ها از جمله سنگ های آذرین، رسوبی و دگرگونی یافت میشود.
از طریق فرآیند تبلور از ماگما یا گدازه و همچنین از طریق تغییر سنگ های موجود در اثر گرما و فشار شکل می‌گیرد. این ماده معمولاً از ذخایر بزرگ با استفاده از تکنیک‌های استخراج روباز به دست می‌آید.
مثل خیلی از مواد معدنی معمولاً در رگه ها یا حفره های بزرگی در داخل زمین یافت میشود که می‌توان با استفاده از ماشین‌های سنگین، حفاری کرد. هنگامی که فلدسپات استخراج میشود، به مراکز فرآوری منتقل و در آنجا خرد و آسیاب شده تا ناخالصی‌های آن حذف شود و برای استفاده در کاربردهای مختلف آماده شود.
توضیحی درباره معدن فلدسپات
معادن فلدسپات معمولاً در مناطقی با سنگهای آذرین مانند گرانیت، پگماتیت و سینیت یافت می‌شوند. آن‌ها را می توان از طریق استخراج زیرزمینی یا روش های معدن روباز استخراج کرد.
معادن فلدسپات متعددی در سراسر جهان از جمله در کشورهایی مانند هند، چین، ترکیه، ایتالیا و ایالات متحده وجود دارد. تعیین تعداد دقیق معادن فلدسپات دشوار است زیرا معادن جدید دائماً در حال کشف هستند و معادن قدیمی ممکن است تعطیل شوند.
معادن این کانی بسیار فراوان هستند زیرا حجم زیادی از پوسته کره زمین را انواع فلدسپات مانند فلدسپات سدیک و پتاسیک تشکیل می‌دهد. پیدا کردن معادن این کانی مراحل خاصی دارد که در ادامه به آن‌ها می پردازیم.
- تحقیق: با تحقیق در مورد ویژگی های زمین شناسی منطقه مورد علاقه خود شروع کنید. فلدسپار معمولاً در مناطقی با سنگ های آذرین و دگرگونی یافت می شود، بنابراین جستجوی خود را روی این نوع مناطق متمرکز کنید.
- با نقشه های زمین شناسی مشورت کنید: نقشه های زمین شناسی می توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد موقعیت و پراکندگی ذخایر فلدسپات ارائه دهند. این نقشه ها را می توان از سازمان های دولتی، دانشگاه ها و انجمن های زمین شناسی تهیه کرد.
- با کارشناسان محلی مشورت کنید: کارشناسان محلی مانند زمین شناسان، مهندسان معدن و کانی شناسان می توانند بینش های ارزشمندی در مورد مکان و ویژگی های ذخایر فلدسپات در یک منطقه خاص ارائه دهند.
- انجام بررسی های میدانی: انجام بررسی های میدانی می تواند به شما در شناسایی ذخایر بالقوه فلدسپات کمک کند. به دنبال علائمی مانند رخنمون های سنگی، رگه ها یا حفره های کانی سازی و مناطق دگرسانی باشید.
- از تکنیک های ژئوفیزیک استفاده کنید: تکنیک های ژئوفیزیک مانند بررسی های مغناطیسی، بررسی های گرانشی و بررسی های مقاومت الکتریکی می توانند به شما کمک کنند تا رسوبات فلدسپات احتمالی را در زیر سطح قرار دهید.
- اخذ مجوز: قبل از انجام هر گونه فعالیت اکتشافی، مطمئن شوید که مجوزهای لازم را از مقامات محلی دریافت کرده اید. این تضمین می کند که شما از تمام قوانین و مقررات مربوطه پیروی می کنید.
انواع فلدسپات چیست؟
فلدسپات (فلدسپار) در انوع مختلفی در طبیعت پیدا می‌شوند، تفاوت انواع مختلف در درصد مواد تشکیل دهنده آن‌ها است. هر کدام از انواع آن یکی از عناصر کلسیم، پتاسیم و سدیم را بیشتر از انواع دیگر در خود دارند؛ انواع فلدسپات عبارتند از:
- فلدسپات سدیک
- فلدسپات کلسیم
- فلدسپات پتاسیک
- فلدسپات سدیک پتاسیک (پودر میکرونیزه)
فلدسپات سدیک چیست؟
فلدسپات سدیک نوعی کانی فلدسپات است که در ساختار بلوری خود دارای نسبت بالایی از یون‌های سدیم است. همچنین به عنوان آلبیت شناخته میشود و یکی از رایج‌ترین مواد معدنی موجود در پوسته زمین است. فلدسپات سدیم معمولاً ظاهری سفید یا روشن دارد و اغلب در تولید سرامیک، شیشه و سایر مواد صنعتی استفاده میشود.
فلدسپات سدیک از طریق تبلور ماگما یا گدازه‌ای که غلظت بالایی از سدیم و آلومینیوم دارد به وجود می‌آید. معمولاً در سنگهای آذرین مانند گرانیت، سینیت و پگماتیت و همچنین در سنگهای دگرگونی مانند گنیس و شیست یافت میشود. فلدسپات سدیم را می‌توان در سنگهای رسوبی که از هوازدگی و فرسایش این نوع سنگ‌ها به وجود آمده‌اند نیز یافت.
یکی از خواص کلیدی فلدسپات سدیم نقطه ذوب پایین آن است که آن را به ماده‌ای ایده آل برای استفاده در تولید شیشه و سرامیک تبدیل می‌کند.
همچنین منبع خوبی از آلومینا و سیلیس است که از اجزای مهم در تولید این مواد هستند. علاوه بر این، فلدسپات سدیم دارای درجه بالایی از پایداری شیمیایی و مقاومت در برابر عوامل جوی است که آن را به یک ماده بادوام برای استفاده در ساخت و ساز و سایر کاربردها تبدیل می کند.
به طور کلی، فلدسپات سدیم یک ماده معدنی مهم با کاربردهای گسترده در صنعت و ساختمان است. فراوانی و در دسترس بودن آن را به منبعی ارزشمند برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است و خواص منحصر به فرد آن را به یک جزء ضروری در تولید بسیاری از مواد مختلف تبدیل کرده است.
برای اطلاع از قیمت فلدسپات سدیک و همچنین خرید و سفارش آن به صفحه این محصول مراجعه کنید یا با همکاران ما تماس بگیرید.
فلدسپات کلسیم چیست؟
فلدسپات کلسیم معمولاً در سنگهای آذرین مانند بازالت، گابرو و گرانیت یافت میشود. همچنین می‌توان آن را در سنگهای دگرگونی مانند شیست و گنیس یافت.
این ماده معدنی در اتاقک‌های ماگما شکل می‌گیرد و با سرد شدن ماگما متبلور میشود. فلدسپات کلسیم دارای رنگ سفید تا خاکستری با درخشندگی زجاجیه تا مرواریدی است.
دارای دو صفحه شکاف است که تقریباً در 90 درجه همدیگر را قطع می‌کنند که در صورت شکسته شدن ظاهری بلوکی شکل به آن می‌دهد. از فلدسپات کلسیم در صنایع مختلفی مانند سرامیک سازی، شیشه سازی و مصالح ساختمانی استفاده میشود.
هنگامی که به شکل شفاف یا نیمه شفاف ظاهر می شود به عنوان سنگ قیمتی نیز استفاده می شود. به طور خلاصه، فلدسپات کلسیم یک ماده معدنی رایج است که در سنگ های آذرین و دگرگونی وجود دارد.
فلدسپات پتاسیک چیست؟
فلدسپات پتاسیک نوعی کانی فلدسپات است که از پتاسیم، آلومینیوم و سیلیکون تشکیل شده است. این یکی از رایج ترین مواد معدنی است که در پوسته زمین یافت میشود و اغلب در تولید سرامیک، شیشه و مواد دیگر استفاده میشود.
معمولاً رنگ صورتی یا سفید دارد، اگرچه می‌تواند خاکستری یا قهوه‌ای نیز باشد. این ماده معدنی دارای درخشندگی شیشه‌ای است و می‌تواند شفاف تا مات باشد.
یکی از ویژگی‌های متمایز فلدسپات پتاسیم صفحات شکاف آن است که در زاویه قائم با یکدیگر قرار دارند و سطوح صافی را تشکیل می‌دهند. این امر شناسایی آن را در نمونه‌های معدنی آسان می‌کند.
فلدسپات پتاسیک علاوه بر کاربرد آن در تولید سرامیک و شیشه، به عنوان شار در متالورژی و به عنوان ساینده در فرآیندهای تولید نیز استفاده میشود. از این سنگ به عنوان سنگ قیمتی نیز استفاده می‌شده است، اگرچه به دلیل نرمی نسبی در مقایسه با سایر سنگهای قیمتی معمولاً در جواهرات دیده نمی‌شود. برای اطلاع از قیمت فلدسپات پتاسیک اینجا کلیک کنید.
کاربرد انواع فلدسپات چیست؟
همان طور که گفته شد فلدسپار کارایی بسیار زیادی در بخش‌های مختلف صنعت دارد و هر یک از انواع آن در بخشی از صنعت به کار گرفته می‌شوند.
- فلدسپار (فلدسپات) پتاسیک: عمده کارایی این نوع فلدسپار در تولید سرامیک است. بخش مهمی از صنعت سرامیک وابسته به فلدسپار پتاسیک می باشد. علاوه این صنعت در صنایع متالوژی نیز از این نوع کانی استفاده می شود. از دیگر کاربرد های آن به صنایع شیشه سازی می توان اشاره کرد.
- فلدسپار سدیک: از این نوع نیز می توان در صنعت سرامیک و شیشه استفاده کرد ولی علاوه بر آن فلدسپار از نوع سدیک کاربرد بسیار زیادی در صنعت ساخت و ساز دارد و اصلی ترین زمینه استفاده از این کانی در ساخت و ساز است.
- فلدسپات کلسیم: این نوع به خاطر رنگ خاص و درخشندگی که دارد، هم در تولید شیشه برای به وجود آمدن حالت شفاف شیشه و هم در بعضی موارد به عنوان سنگ قیمتی در صنعت جواهر سازی برای ایجاد حالت درخشندگی استفاده می شود.
ترکیبات فلدسپات چیست؟
ترکیبات فلدسپات گروهی از مواد معدنی هستند که حاوی آلومینیوم، سیلیکون و اکسیژن هستند. آن‌ها فراوان‌ترین کانی‌ها در پوسته زمین هستند و معمولاً در سنگ های آذرین، دگرگونی و رسوبی یافت می‌شوند.
سیلیس و آلومینیوم در تمام انواع آن‌ها دیده میشود. پتاسیم، سدیم و کلسیم ترکیبات دیگر این کانی هستند که هر کدام فقط در ترکیب انواع خاصی از این کانی حاضر می شوند.
ترکیب شیمیایی
ترکیب شیمیایی هر ماده‌ای مشخص کننده خواص شیمیایی و ویژگی‌های منحصر به فرد آن متریال است. فلدسپات از پایه سیلیس و آلومینیوم می‌باشد و باتوجه به نوع آن ترکیب شیمیایی‌اش فرق می‌کند.
رایج‌ترین کانی‌های فلدسپات عبارتند از فلدسپات پتاسیم با ترکیب شیمیایی KAlSi3O8، فلدسپات سدیم با ترکیب شیمیایی NaAlSi3O8 و فلدسپات کلسیم با ترکیب شیمیایی CaAl2Si2O8 که هر کدام خواص خاص خود را دارند.
خواص فلدسپات چیست؟
در جدول زیر می‌توان خواص شیمیایی و فیزیکی فلدسپات را مشاهده کنید:
|
مشخصات فیزیکی |
مشخصات شیمیایی |
|
فلدسپات کانی است که به طور معمول دارای سختی 6 در مقیاس Mohs است. |
فلدسپات گروهی از مواد معدنی است که از سیلیکات های آلومینیوم با پتاسیم، سدیم یا کلسیم تشکیل شده است. |
|
درخشندگی شیشه ای تا مرواریدی دارد و می تواند شفاف تا مات باشد. |
فرمول شیمیایی فلدسپات بسته به کانی خاص گروه متفاوت است، اما به طور کلی حاوی SiO2 (دی اکسید سیلیکون) و Al2O3 (اکسید آلومینیوم) است. |
|
فلدسپات معمولاً به رنگ سفید، صورتی، خاکستری یا قهوه ای است. |
فلدسپات در آب نامحلول است و در شرایط عادی با اسیدها یا بازها واکنش نمی دهد. |
|
— |
نقطه ذوب آن در حدود 1200 درجه سانتی گراد است و می تواند به عنوان شار در سرامیک سازی و شیشه سازی استفاده شود. |
تفاوت فلدسپات سدیک و فلدسپات پتاسیک
این دو نوع هر دو کانی با پایه سلیکا هستند و تفاوت اصلی آن ها در میزان سدیم و پتاسیم در آن ها است. در نوع سدیک میزان سدیم بیشتر است و در نوع پتاسیک مقدار پتاسیم بیشتر از سایر انواع فلدسپار است. به همین دلیل نوع سدیک بیشتر خواصی را دارد که به خاطر وجود سدیم در ساختار فلدسپار به وجود آمده است. اما در نوع پتاسیک خواصی بولد تر است که پایه آن پتاسیم است. به همین دلیل کاربرد این دو کمی با هم متفاوت شده است.
از هوازدگی شیمیایی فلدسپات ها چه ماده ای حاصل میشود؟
هوازدگی فلدسپات می تواند مواد معدنی و عناصر مختلفی از جمله کانی های رسی مانند کائولینیت، اسمکتیت و ایلیت را تولید کند. سایر کانی‌هایی که ممکن است تشکیل شوند عبارتند از کوارتز، میکا و اکسیدها و هیدروکسیدهای مختلف مانند هماتیت و گوتیت.
عناصری که ممکن است در طول هوازدگی آزاد شوند عبارتند از آلومینیوم، سیلیکون، پتاسیم، سدیم، کلسیم، آهن و منیزیم. این عناصر می توانند مواد مغذی مهمی برای گیاهان باشند و به حاصلخیزی خاک کمک کنند.
جمع بندی از چیستی فلدسپات
ما در این مطلب به صورت مفصل توضیح دادیم که فلدسپات چیست و گفتیم که فلدسپات و انواع آن از کانی‌های کلیدی و استراتژیک در صنعت حساب می‌شوند.
این متریال‌ها در زمینه‌های متنوعی از صنعت دخیل هستند و بخش‌های بسیاری بدون این کانی نمی‌توانند به تولید ادامه دهند، فراوانی فلدسپار موجب دسترسی آسان به آن و به کارگیری آن در ابعاد گسترده شده است.
